Sağlık alanında yerli ve milli ürünler ortaya çıkarması için kurulan 3 Boyutlu Tıbbi ve Endüstriyel Tasarım Laboratuvarı (TETLAB) Fikir Fabrikası’nda fikirler tasarıma, tasarımlar ise ürünlere dönüşüyor. 3 yıldır yürütülen çalışmalar neticesinde patent başvurusu yapılan toplam 108 ürün tescillenmeyi bekliyor.
İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) desteği ve İÜ İstanbul Tıp Fakültesi iş birliğiyle 2016 yılında hayata geçirilen TETLAB, 2018 yılından itibaren çalışmalarına “TETLAB Fikir Fabrikası” adıyla devam ediyor. TETLAB tarafından 2016 yılında 31, 2017’de 47, 2018 yılının ilk yarısında ise 30 olmak üzere toplam 108 patent başvurusu ve 8 faydalı model başvurusu gerçekleştirildi.
“Fikirler Tasarıma Tasarımlar da Ürüne Dönüşüyor”
Sağlık alanında tematik ürünler ortaya çıkaran TETLAB Fikir Fabrikası’nda tasarım odaklı atölye çalışmaları, patent ve proje yazma eğitimleri, girişim ve inovasyon hızlandırıcı çalışmalar, 3 boyutlu yazıcı ve 3 boyutlu tarayıcı uygulamalı atölye çalışmaları yapılıyor. Farklı disiplinlerde çalışan akademisyenler, öğrenciler ve girişimciler, merkezdeki fiziksel ve dijital prototipleme cihazlarıyla ile fikirlerini tasarıma, tasarımlarını ürünlere dönüştürme imkânı buluyor. Ayrıca kadınlara yönelik bilim, inovasyon, ‘makerlab’ atölye çalışmaları da gerçekleştiriliyor.
“Burada Sessiz Sedasız Devrimler Gerçekleşiyor”
İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak yaptığı açıklamada ülkenin en iyi yetişmiş insan kaynaklarının proje kapsamında istihdam edildiğini belirterek, fikir fabrikasında birçok projenin sonuçlandığını, şehrin ve bölgenin önemli eksiklerine çare getiren projeler olduğunu kaydetti. İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, “Fikir fabrikasında fikri olan herkesi ağırlıyoruz. Burada sessiz sedasız devrimler gerçekleşiyor. Her bir proje eminim ki ülkede yankıya yol açacaktır” ifadelerini kullandı.
“Fikri Olan Herkes Gelebilir”
TETLAB Fikir Fabrikası’nın Kurucusu ve Yöneticisi, aynı zamanda İstanbul Tıp Fakültesi Biyofizik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Leyla Türker Şener, projenin detaylarını ve bugüne kadar yapılan çalışmaları anlattı.

Dr. Leyla Türker Şener, “Bu fabrikada fikirler elle tutulur, gözle görülür bir hale gelir, ardından da insana yönelik hizmete sunulur. Sağlık alanında yerli ve milli ürünlerin üretimine katkıda bulunan bir laboratuvarız” dedi.
Fikir fabrikasında sağlık alanında medikal tasarımlar gerçekleştirildiğini belirten Dr. Şener, fabrikanın ‘fikri’ olan herkese açık olduğunu aktardı. Dr. Şener, “Buraya hocalarımız, öğrencilerimiz ve çeşitli firmalardan yetkililer geliyor. Sorunlarıyla gelenlere çözüm önerileri oluşturuyoruz. Patent başvurusu yapıyoruz, proje yazıyoruz, prototipini gerçekleştiriyoruz. Buraya fikri olan herkes gelebilir. Çözüm önerisi, projesi olan gelebilir. 2 boyutlu ve 3 boyutlu modellemeler gerçekleştirilir, 3 boyutlu yazıcılardan baskısı alınır. Bu anlamda biz sağlık alanında çalışan sistematik laboratuvarız. Bu fabrikada fikirler elle tutulur, gözle görülür bir hale gelir, ardından da insana yönelik hizmete sunulur. Sağlık alanında yerli ve milli ürünlerin üretimine katkıda bulunan bir laboratuvarız” dedi.
“108 Patent Başvurusu Yapıldı”
Bugüne kadar 108 ürüne patent başvurusu yaptıklarını kaydeden Dr. Şener, “Bunlardan sadece bir tanesine TÜBİTAK tarafından fiyat değerlendirmesi yapıldı. Bu ürünün bir yıllık satışından elde edilebilecek para 40 milyon lira. Sadece bir üründen ülkemize yıllık kazandırabileceğimiz bir para bu. Bu ürün, geriatri (yaşlılık hekimliği) ana bilim dalında kullanılabilecek akıllı beslenme sistemi. Bu ürünün başvurusu yapıldı, projesi yazıldı. Hocalarımız çalışmalarına devam ediyor. Bu ürün dünyada henüz yok.”
“Yıl Sonuna Kadar Bu Sayıyı İki Katına Çıkarmak İstiyoruz”
İSTKA’nın kendilerine çok büyük destekleri olduğunu vurgulayan Dr. Şener, “TETLAB tıp fakültesi bünyesindeki tüm ana bilim dallarına hizmet edecek bir laboratuvar. İnsan sağlığı için gerekli olan tüm ürünlerin tasarımları yapılabilir, yenilik içeren fikirler hayata geçirilebilir. İlk yıl 31 patent başvurumuz oldu. İkinci yıl 47, bu sene ise 6 aylık süreçte 30 başvurumuz oldu. Yılsonuna kadar bunu iki katına çıkartmayı planlıyoruz. İstanbul Üniversitesi, 2014 yılından itibaren en çok patent başvurusu yapan üniversite. Biz bu laboratuvar ile patent başvuru sürecini daha hızlandırarak ticarileştirilmesi pozisyonundayız. Sağlık alanında fikri olan herkes buraya başvurabilir. Sadece hocalarımızın değil, öğrencilerimizin de patent başvuruları var. Öğrenciler TÜBİTAK ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’ndan lisans öğrencilerine yönelik destek alıyorlar.”

“Öğrencilerin de Patent Başvuruları Var”
Fikir fabrikasında patent başvuruları yapan çok sayıda öğrenci de var. Onlardan biri ise İÜ İstanbul Tıp Fakültesi 3. Sınıf Öğrencisi Melih Kaan Sarıdal. Sarıdal, özellikle dermotoloji alanında hastaların tanı ve tedavi sürecinin kısaltılmasına yönelik “Yapay zekâ elementer lezyon tanı cihazı” adını verdiği projesiyle patent başvurusu yaptığını açıkladı.
“Dışa Bağımlılık Azalacak”
İSTKA Genel Sekreteri Özgül Özkan Yavuz da yaptığı açıklamada projenin öncü bir çalışma olduğunu ve TETLAB Fikir Fabrikası’nda medikal ürünlerin icat edildiğini dile getirdi. Yavuz, “Biz genel olarak inovasyonu ve yenilikçiliği desteklemek anlamında bir yaklaşım gerçekleştiriyoruz. Yerli ve milli teknolojik çözümleri üretebilecek, dışa bağımlılığı azaltacak, istihdam yaratacak projelerin önünü açmaya çalışıyoruz. Burası sayesinde ithal ettiğimiz birçok üründe yerli üretim olabilecek” şeklinde konuştu.
Öte yandan TETLAB projesi kapsamında bugüne kadar yapılan faaliyetler arasında 25 adet patent yazma-tarama-proje yazma eğitimi, 3 çalıştay, 12 atölye çalışması, 10 panel ve 50’ye yakın seminer gerçekleştirildi.
İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü