İÜ Eski Rektörlerinden ve İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Eski Dekanlarından Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan (1905-1972), ölümünün 40. yılında, 29 Şubat 2012  Çarşamba günü, YÖK Üyesi ve İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet’in de katıldığı bir toplantıyla anıldı.

İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Oditoryumu’nda gerçekleştirilen Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan’ın “Ölümünün 40. Yılını Anma Toplantısı”,  saat 10’da, İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet, İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Özgün Enver, İÜ  Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ertuğrul Göksoy ve Türk Tıp Tarihi Kurumu Başkanı Ayşegül Demirhan Erdemir’in açılış konuşmalarıyla başladı.

İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet konuşmasında, Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan’ın farklı yönlerine değindi ve vefanın öneminden bahsetti:

“İstanbul’un en köklü hastanelerinden Vakıf Gureba, Haydarpaşa ve Cerrahpaşa hastanelerinde cerrahlık yapan, yüzlerce genç cerrahın yetişmesinde katkısı bulunan, yaklaşık 70 yıl önce, şu an gururla görev yaptığım İstanbul Üniversitesi Rektörlük makamında da hizmet etmiş olan bir büyüğümüzü, bir bilim ve fikir insanını, Ordinaryus Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan Hocamızı, ölümünün 40. yılında rahmet ve minnetle anıyorum.

Asistanlığa başladığım yıllarda, cerrahi binasının merdivenlerinin başında bulunan çan ile ilgili olarak Kâzım İsmail Hocamıza ait anıları, ağabeylerimizden, kıdemlilerimizden, hocalarımızdan biraz merak, biraz saygı, biraz heyecanla ama özelliklede cerrahinin ve cerrahın farklılığını ve özgünlüğünü hissettirdiği için içten bir gururla dinlediğimi çok iyi hatırlıyorum. Hocamla tanışma şansım olmadı ama onun gibi büyük hocalar hakkında anlatılanlarla yetiştik.

Bir cerrahın üniversitede cerrahi alanda akademik eserler vermesi beklenilen ve istenilen bir durumdur. Kâzım Hoca da tüm iyi hocalarımız gibi birçok tıbbi ve cerrahi kitabını öğrencilerinin ve meslektaşlarının hizmetine sunmuş bir insandır. Ancak mesleki alan dışında cerrah gözüyle eserler yazılması çok ilginç ve güzel sonuçlar doğurur. Nitekim hocamızın 1954 yılında yazdığı ‘İbn-i Sina’, 1960’da yazdığı ‘Yankılar’, 1967’de yazdığı ‘Türkiye’de Hekimliğin Batı’ya Dönüşü’, 1971’de yazdığı ‘Darülfünun Grevi’ adlı eseri ilk akla gelen örneklerdendir. 1947’de İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi hocalarının yaşlılık üzerine yaptıkları panelin kitabında yer alan yazısına Kâzım İsmail hoca felsefi bir giriş yapmıştır. ‘Hz. Adem’in 930 yıl hesabını biliyorsunuz. Ömrü konusunda böyle bir söz vardır. Bu hesap seneyi 30 gün olarak almalarından kaynaklanmaktadır ve bu hesaba göre Hz. Adem 76 yıl yaşamıştır.’ diyen ilk insandır. Bu tespit, bir cerrahın cerrahideki rasyonel bakışının sonucudur.

Bu toplantıda Hocamızı, arkadaşları, öğrencileri, sevdikleri farklı yönleriyle anlattılar ve anlatmaya devam edecekler. Onu bizimle yeniden buluşturacaklar. Bunları şüphesiz hepimiz dinledik ve dinlemeye devam edeceğiz. Ancak ben başka bir noktaya daha dikkat çekmek, bu toplantının önemini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Maddi değerlerin manevi değerlerin önüne geçtiği bir dünyada yaşıyoruz; unutuyoruz bazı şeyleri. Bu manevi değerlerden bir tanesi de hatırlamaktır, vefadır. Vefa bir borçluluk hissidir; sevgiyle bağlı olmaktır; sevgiyi sürdürmektir;  hatır bilmektir, unutmamaktır. Vefa aslında zor bir iştir. Vefasızlık çok kolaydır, unutursunuz biter gider. Bu nedenle Kâzım İsmail Gürkan Hocamızı hatırlamak ve hatırlatmak da tıp ailesinin fertleri olarak bizim ona karşı olan borcumuzdur. Bu nedenle toplantı düzenleme fikrini ortaya atan, toplantıyı düzenleyen ve bugün burada bulunan herkese muhabbetle ve saygıyla teşekkürlerimi sunuyorum.

Bu güzel örneğin başka güzel örnekleri tetiklemesini yürekten istiyorum. Hz. Mevlâna’nın dediği gibi, yaşam gülmeyi, sevgi hak etmeyi,  vefa unutmamayı,  dostluk sadık kalmayı bilenler içindir. Bu vesileyle Hocamızı bir kez daha rahmet ve minnetle anarken başta değerli aile fertlerine ve hepinize saygılarımı ve sevgilerimi sunuyorum.”

Türkiye Tıp Akademisi Başkanı Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Haliç Üniversitesi Konservatuvarı Türk Musikisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Alaaddin Yavaşça, İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Emekli Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Somer Güneş ve Prof. Dr. Turan Gürgen, Kâzım İsmail Gürkan hakkındaki hatıralarını, görüş ve düşüncelerini dinleyicilerle paylaştılar.

Anma toplantısı Dr. Adnan Çoban tarafından icra edilen “Türk Musikisi Dinletisi ” ile devam etti.

Toplantı Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan’ın eşi Ülkü Gürkan’ın konuşmasının ardından Ertuğrul Göksu’nun kapanış konuşmasıyla sona erdi

Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail GÜRKAN

Türk kültür, bilim ve cerrahi camiasının mümtaz şahsiyetlerinden, İstanbul Üniversitesi Eski Rektörlerinden (1951-1953), İstanbul Tıp Fakültesi Eski Dekanlarından (1950-1951) Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan, Türk Cerrahi Derneği’nin kurucuları arasında yer almış (1929), dernekte genel sekreterlik ve yönetim kurulu üyeliği, Türk Tıp Tarihi  Kurumu (1956-1972), Türk Tıp Derneği  (4 dönem), Türkiye Tıp Akademisi (2 dönem) başkanlığı yapmıştır.

[nggallery id=89]