Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) 2022 yılı Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı (GEBİP) Ödülleri açıklandı. İstanbul Üniversitesi (İÜ) Öğretim Üyeleri; Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, Doç. Dr. Namık Kılıç, Doç. Dr. Mustafa Bener ve Dr. Öğr. Üyesi Gaye Danışan TÜBA - GEBİP ödülleri kapsamında sosyal bilimler ve doğa bilimleri kategorisinde ödüle değer görüldü.

İstanbul Üniversitesi, öncü araştırma üniversitesi olma rolüyle fark yaratan akademik çalışmalar üretmeye ve başarılar kazanmaya devam ediyor. İÜ Edebiyat Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, İÜ Edebiyat Fakültesi Taşınabilir Kültür Varlıkları ve Onarımı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Namık Kılıç, İÜ Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Gaye Danışan TÜBA-GEBİP Sosyal Bilimler kategorisinde ödül kazanırken, İÜ Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Bener ise TÜBA-GEBİP Doğa Bilimleri kategorisi ödülünü kazandı.

“Önleyici Koruma Çalışmaları, Kültür Mirasını Gelecek Kuşaklara Ulaştırmada Büyük Öneme Sahip”

Müzelerde Önleyici Koruma Çalışmaları alanında TÜBA-GEBİP Sosyal Bilimler Ödülü’nü alan Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, bu alandaki çalışmaların kültürel mirasın korunmasındaki önemini fark edince bilimsel faaliyetlerini yoğunlaştırdığını ve interdisipliner çalışmalarda bulunduğunu belirtti. Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, projesini özel kılan durumun “Yenikapı 3” ve “Yenikapı 16” batıkları ahşaplarının bir kısmının polietilen glikol, bir kısmının da melamin formaldehit ile konservasyon gerçekleştirilmesinden kaynaklandığını söyledi ve ekledi “Bu kimyasallarla koruma çalışmaları tamamlanarak bir arada sergilenen ve depolanan batık ahşaplarının birbirileriyle etkileşime girerek yeni reaksiyonlar oluşturup oluşturmadığıyla ilgili çalışmalar henüz gerçekleştirilmedi. Bu çalışma, dünyada ilk defa bu proje kapsamında gerçekleştirilecek” dedi.
Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, uzun yıllar süren sergileme ve depolama süreçlerinde kültür varlıklarının uygun olmayan ortama maruz kaldığında yeniden bozulmaya uğradığından söz etti. Bozulmaları tedavi etmek için üzerinde yapılacak tüm müdahaleleri kültür varlığını orijinalliğinden uzaklaştıran bir hareket olarak değerlendiren Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, “Müzelerin bünyesinde bulunan kültür varlıklarının uzun yıllar sağlıklı bir şekilde sergilenmesi ve depolanması için müzelerde gerçekleştirilecek önleyici koruma çalışmaları kültür mirasının gelecek kuşaklara ulaştırılmasında büyük bir öneme sahiptir” dedi. Türkiye Bilimler Akademisi tarafından ödüle layık görülmenin mutluluk verici olduğunu kaydeden Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, “Bu önemli ödülü almak bundan sonraki çalışmalarımız için büyük bir motivasyon kaynağı olacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, “Çalışmalarımıza gösterdiği destekten dolayı İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak’a, İÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati Develi’ye, İÜ Yenikapı Batıkları Proje Başkanı Prof. Dr. Ufuk Kocabaş’a, Müzecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fethiye Erbay’a, çalışma arkadaşım Doç. Dr. Namık Kılıç’a, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne, İÜ Yenikapı Batıkları Projesi’nde görev almış tüm ekip üyelerine ve aileme teşekkürlerimi sunarım” şeklinde konuştu.

“Eski Gemiden Yeni Bilgiler”

Sualtı Kültür Mirasının Korunması alanında TÜBA-GEBİP Sosyal Bilimler ödülünü kazanan Doç. Dr. Namık Kılıç, Eski Gemiden Yeni Bilgiler adlı projesinde Yenikapı 35 batığına ait bakır alaşımlı çivilerin üretim teknolojisinin ve ahşaplar üzerindeki bozulmalara etkisinin araştırılacağından söz etti. Doç. Dr. Kılıç, çalışmada, eserin bozulma ürünlerini anlamaya odaklandığını ve eserde kaybolan özellikleri koruma uygulamalarıyla yeniden kazandırmayı amaçladığından söz etti. Doç. Dr. Namık Kılıç, “GEBİP projesi kapsamında ilk aşamada Yenikapı 35 batığına ait bakır alaşımlı çivilerin enstrümantal analiz teknikleri ile kimyasal yapısının anlaşılması hedefleniyor. Veriler ışığında çiviler hakkında arkeometrik çalışmalar gerçekleştirilecek, bahsi geçen çivilerin üretim teknolojileri hakkında bilgi edinilecek. Ayrıca çivilerin korozyona uğramış kısımlarında gerçekleştirilecek enstrümantal analiz teknikleri ile korozyon süreci anlaşılmaya çalışılacak” ifadelerini kullandı. Proje kapsamında yapılacak analizlerle bozulma veya korunma etkisinin Yenikapı 35’e ait çivilerdeki değerlendirmesinin de yapılacağını aktaran Doç. Dr. Kılıç, “Çalışmalar, çivilerin temasta olduğu batık ahşapları üzerinde gerçekleştirilecek. Demir çivi kullanılan batıklarda meydana gelen asidite sorununa benzer bir sorunun bakır alaşımlı çivilerin kullanıldığı kısımlarda da meydana gelip gelmediği araştırılacak” şeklinde konuştu. “Türkiye Bilimler Akademisi tarafından üstün başarılı genç bilim insanı olarak ödüllendirilmek bundan sonra gerçekleştireceğim çalışmalarda bana müthiş bir motivasyon kazandırmıştır” açıklamasında bulunan Doç. Dr. Kılıç; Prof. Dr. Mahmut Ak, Prof. Dr. Hayati Develi, Prof. Dr. Ufuk Kocabaş ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne teşekkürlerini iletti.

“Sorumluluk Hissini Beraberinde Getiren Bir Ödül”

Bilim Tarihi alanında TÜBA-GEBİP Sosyal Bilimler Ödülü’nü kazanan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Gaye Danışan ise “Bu ödül, şimdiye kadar Bilim Tarihi alanı kapsamında gözlemevleri ve astronomik gözlemler, Osmanlı deniz astronomisi tarihi ve deniz astronomi aletleri, Osmanlı takvimleri, taşınabilir astronomi aletleri tarihi, Osmanlı volvelleri, Osmanlı denizciliğinde astronomi ve astrometeoroloji tarihi konularında yapmış olduğum çalışmalara verilen kıymeti hissettirmesi bakımından beni heyecanlandırdı ve ileride sürdüreceğim araştırmalar için de oldukça motive etti. Hepsinden önemlisi, yoğun bir sorumluluk hissini de beraberinde getirdi” şeklinde konuştu. “Taşınabilir Astronomi Aletleri: Orta Çağ İslam Dünyası ve Avrupa Kaynaklı Örneklerin Osmanlı Coğrafyasında Uyarlanma ve Yayılma Süreçleri (1500-1700)” başlıklı projeyle Orta Çağ İslam dünyasında ve Avrupa bilim tarihi literatüründe yer alan gök küresi, usturlap, dâ’ire-i mu’addil, rub’-ı müceyyeb, rub’-ı mukantarat, güneş saati, nokturnal, volvelle gibi taşınabilir astronomi aletlerinin 1500-1700 yılları arasında Osmanlı coğrafyasındaki mevcudiyetinin araştırılması amaçlanıyor. Dr. Öğr. Üyesi Gaye Danışan, “Elde edilecek sonuçlarla taşınabilir astronomi aletlerinin, belirtilen yıllar arasında Osmanlı toplumundaki yerinin, teorik ve pratik yönleriyle bilgi aktarım, uyarlama, yayılım ve ayıklanma süreçlerini aydınlatmayı; bu aletlerin bilim tarihi yazımındaki yerlerini belirlemeyi ve Osmanlı bilim tarihi literatürüne katkı sağlamayı ümit ediyorum. Eğer bu konuda muvaffak olabilirsem, o zaman hissettiğim bu sorumluluğu bir nebze de olsa yerine getirmenin huzuruna ulaşabilirim” ifadelerini kullandı.

“Çalışmalarımıza Hız Kesmeden Motivasyonla Devam Edeceğiz”

Kimya/Analitik Kimya alanında TÜBA-GEBİP Doğa Bilimleri ödülünü kazanan Doç. Dr. Mustafa Bener, “Bu başarıya giden yolda Prof. Dr. Reşat Apak gibi alanında öncü bir bilim insanının ekibinde araştırmalarda bulunmak, bilgi ve deneyimlerinden yararlanmak kariyer gelişimime çok önemli katkılar sağladı. Bu motivasyonla çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz. Üniversiteme ödül kazandırmanın gururunu ve mutluluğunu yaşıyorum” şeklinde konuştu. Bu ödül kapsamında “Gıda Özütlerinde Antioksidan Kapasite Tayini için Optik Sensör ve Tablet Esaslı Pratik Ölçüm Yöntemlerinin Geliştirilmesi” başlıklı projeyi yürüteceğini belirten Doç. Dr. Bener, hedeflerini önemli akademik çalışmalar gerçekleştirerek bilime katkı sağlamak ve lisansüstü tezler ortaya koyarak alanında uzman araştırmacılar yetiştirmek olarak sıraladı. Doç. Dr. Bener, gıda antioksidanları için yeni sensörler geliştirmenin yanı sıra önemli bileşenlerin doğal kaynaklardan ekstraksiyonu ve gıda uygulamalarında kullanımıyla ilgili yeni projeler üretmeyi arzuladığını da belirtti. Doç. Dr. Mustafa Bener, “Sonsuz destekleri için aileme, ödüle layık görülmemdeki katkıları için bilimsel çalışmaları beraber yürüttüğümüz İÜ Fen Fakültesi Kimya Bölümü çalışma arkadaşlarıma, başta Prof. Dr. Mahmut Ak olmak üzere tüm İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’ne teşekkürlerimi sunarım” dedi.

Haber: Pelin Şahin
İÜ Kurumsal İletişim Koordinatörlüğü