“İslam Ekonomisi Derin Tarihsel Köklere Sahiptir”

İKDER Başkanı Mustafa Bolat’ın ardından söz alan İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, sempozyumun, Türkiye ekonomisinin mevcut durumunun güçlü ve zayıf yönlerinin tespit edilerek analiz edilmesi, teorik ve pratik yönleri ile iktisadi sistemin işleyişinin yeniden ele alınması ve sürdürülebilir, adil ve paylaşımcı niteliklere sahip bir Türkiye ekonomisinin, bugünü ve geleceğine yönelik rasyonel ve uygulanabilir model önerilerinin geliştirilmesi konularına önemli katkılar sağlayacağını belirtti. Prof. Dr. Ak, İslam ekonomisinin derin tarihsel köklere sahip olduğunu söyleyerek “İslam Ekonomisi, İslam hukukunun iktisadi tarafı ile meşgul olan, özünde normatif ama pozitife dayanak ve maslahatlara dayanan bir sosyal bilim dalı olan iktisat biliminin bir alt dalı olarak kabul edilmektedir. Buna göre, İslam’ın ekonomi alanındaki düzenlemeleri “İslam Ekonomisi’ni teşkil etmektedir” dedi. Tüm dünyada görülen temel sorunların başında yoksulluk, enflasyon, gelir dağılımındaki adaletsizlik ve işsizlik gibi konuların önemli yer tuttuğunu söyleyen Prof. Dr. Ak, İslam coğrafyası açısından düşünüldüğünde adalete, üretim ve paylaşım noktasında kaynakların adaletli dağılımına ve adil fırsat eşitliğine dayalı bir anlayış üzerinden yeni bir evrensel ekonomik sistem arayışının önem arz ettiğini dile getirdi. “Sürdürülebilir bir iktisadi büyüme ve dünya piyasalarında rekabet edebilecek şekilde yenilikçi üretim modellerini uygulayabilmek için sosyal refahın olması ve insanların huzurlu bir şekilde yaşaması ve çalışması gerekir” diyen Prof. Dr. Ak, bugün tüm dünyada mevcut ekonomik sistemlerin ciddi sorunlar yaşadığına dikkat çekti. Prof. Dr. Ak, “Bugüne kadar dünyada, kalkınma alanındaki küresel, siyasal kurumların hiçbirisi adaletli bir ekonomik düzenin kurulabilmesi noktasında tam olarak başarı gösterememiştir. Bu durum birçok uluslararası finans kuruluşunun kendini yeniden gözden geçirmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır” diyerek “Bu noktada İslami iktisada uygun, daha insani, adil, katılımcı ve eşitlikçi bir model üretebilir ve bu modeli tüm insanlık için adapte edilebilir ve uygulanabilir bir hale getirebiliriz” şeklinde konuştu.

“İnsanların En Büyük İhtiyacı Adalet”

Prof. Dr. Ak’ın ardından Gençlik ve Spor Bakanı Yardımcısı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz söz aldı. Sürdürülebilir adil bir yapının kurulmasının zorunluluğundan bahseden Prof. Dr. Ersöz, “Bugün insanların en büyük ihtiyacı adalet. Dünyanın her tarafında bugün mazlumlar, mağdurlar Türkiye’den yardım bekliyor. İslam ekonomisinin temeli gerçekten adalet ve paylaşımdır. Adaleti temel edemediğimiz sürece, paylaşım sistemini düzenli kuramadığımız sürece insanların huzur bulması mümkün değildir” dedi. Ekonominin inançlardan ve değer yargılarından etkilenen bir unsur olduğunu belirten Prof. Dr. Ersöz, “Gerek modern ekonomi gerek İslam ekonomisi, kişilerin inanç ve değerlerini, ekonomik dağılım, tutum ve davranışlarını biçimlendirmektedir. Buradan şunu çıkartabiliriz ki; Müslümanca yaşayan bir toplumda İslam Ekonomisini uygulama, İslam Ekonomisi Hukuku ve şeriatını hayata geçirebilmek mümkün olabilecektir” diyerek “Ne kadar Müslümanca yaşayan bir topluma erişebilirsek o kadar İslam Ekonomisi unsurlarını hayata geçirebilmek söz konusu olabilecektir diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Sempozyumda iktisat tarihi alanından güzel örneklerin konuşulacağını belirten Prof. Dr. Ersöz, “Finans ve faiz alanında, modern iktisadi sistemler içinde bütün kötülüklerin anası olan faize alternatif bir ekonomik yapıyı kurmak, belki de dünyanın muhtaç olduğu en önemli unsurlardan bir tanesi” dedi. Prof. Dr. Ersöz konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bugün arkadaşlarımız değerli fikirlerini sunacaklar. Sosyal politikada kar paylaşım modellerini, vakıfları, kooperatifçiliği ele almak ve zekâtın devlet yönetiminde toplanmasına yönelik birtakım tartışmaların burada gündeme gelecek olmasını önemli buluyorum. Bu başlıklar içinde, çok daha ayrıntılı bir modelin ortaya çıkmasına yönelik ilk adımların atılmasını temenni ediyorum.”