İstanbul Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı işbirliğiyle düzenlenen “II. Uluslararası Osmanlı Döneminde Yemen Sempozyumu” açılış programı, 16 Kasım 2017 tarihinde İÜ Rektörlük Binası Doktora Salonu’nda gerçekleştirildi.

Sempozyumun açılış konuşmalarını İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, Taiz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mohamed Mohamed Saeed Al-Shauiby, TİKA Başkan Vekili Prof. Dr. Faruk Bozgöz ve Sempozyum Yürütücüsü Prof. Dr. Mehmet Şeker yaptılar.

“Yemen Coğrafyası Tarihin Her Döneminde Stratejik Bir Öneme Haiz Olmuştur”

İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak “II. Uluslararası Osmanlı Döneminde Yemen Sempozyumu” açılış programında yaptığı konuşmasında böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmanın gurur verici olduğunu belirterek, “Yemen coğrafyası tarihin her döneminde coğrafi konumu itibariyle stratejik bir öneme haiz olmuştur. Osmanlıların Yemen’e yönelik ilgilerinin ardında, bölgenin ve özellikle de Hicaz Bölgesinin batılı Hristiyan güçlere karşı müdafaası ön planda olmuştur. 16. yüzyılda bu güçlerden Portekiz işgaline karşı önlem alınırken, 19. yüzyılda İngiltere, Fransa ve İtalya gibi sömürgeci güçlerin faaliyetlerine karşı bölgede hâkimiyet sağlanmaya çalışılmıştır. Osmanlılar ardı arkası kesilmeyen isyanlara rağmen çeşitli dinî, askerî, idarî ve içtimaî yapılar inşa ederek Yemen’i mamur bir bölge haline getirilmeye çabalamışlardır. Askeri kayıpların ve acıklı hikâyelerinin konu edildiği Yemen türküleri hala Anadolu insanın hafızalarında tazeliğini korumakta ve iki milleti birbirine yakınlaştırmaktadır” ifadelerini kullandı.

“Toplantı Akademik Bir Anlayışla Tertiplendi

Sempozyum Yürütücüsü Prof. Dr. Mehmet Şeker ise konuşmasında, TİKA Yemen Koordinatörlüğü Başkanı Prof. Dr. Faruk Bozgöz’ün sempozyumun hayata geçirilmesinde büyük teşvikleri olduğunu belirterek, “İstanbul’a ve İstanbul Üniversitesi’ne yakışır diye sempozyumun ikincisini burada yapmaya karar verdik. Özellikle yurt dışından sempozyuma katılmak için  başvurular geldi. Bizim kurulumuz bunları son derece titiz bir şekilde değerlendirerek toplantıya, 41 akademisyeni ve uzman hocamızı kabul etti. Bu toplantı akademik bir anlayışla tertiplendi. Tamamen ilmi ve araştırmalara dayalı, araştırmacı hocalarımızın ve akademisyenlerin gayretleriyle, onların ilmi birikimlerini paylaşmış olacağız. Bu vesileyle öncelikle bize ev sahipliği yapan ve başından beri destek veren İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak hocamıza şükranlarımı arz ediyorum. Katılmış olan meslektaşlarıma ayrıca teşekkür ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum” şeklinde konuştu.

“Mezopotamya’da ilk medeniyetin doğduğu topraklara eşdeğer bir ülke: Yemen”

Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan konuşmasında coğrafi konumu itibariyle bir dünya kapısı olarak tanımladığı Yemen’in Türk- İslam medeniyetleri için taşıdığı öneme dikkat çekerek şunları dile getirdi: “Yemen, bize çok geniş bir dünyayı çağrıştıran, pek çok hususu düşündüren, geniş zamanlara götüren bir kavram. Mezopotamya’da, Mısır’da ilk medeniyetin doğduğu topraklara eşdeğer bir ülke. 1517’den 1918’e kadar Osmanlı’ya tam anlamıyla gönülden bağlı olan bu uç vilayetinin Mondros mütarekesi ile vatandan ayrılmayı gönülden kabul etmediğini vurgulayan Prof. Dr. Turan, İmam Yahya gibi pek çok Yemenlinin bu ayrılığı kalben kabul edemediğini dile getirdi. Turan, konuşmasının sonunda düzenlenen toplantının bugün zor zamanlar geçiren bu ülkenin insanlarının geleceklerine dair bazı umutları ve bulguları ortaya çıkarmasını ümit ettiğini söyledi.”

“Bölgedeki Sorunların Çözümüne Yönelik Değerli Bilgi ve Öneriler”

TİKA Başkanı Serdar Çam adına bir konuşma gerçekleştiren TİKA Başkan Vekili Prof. Dr. Faruk Bozgöz ise Osmanlı Devleti’nin bu bölgedeki anlaşmazlıkların giderilmesi hususunda ileri sürdüğü ıslahat programının 2013-2014 yıllarında Birleşmiş Milletlerin gözetiminde gerçekleştirilen müzakereler neticesinde ortaya konulan çözüm önerileriyle benzeştiğine dikkat çekti. Bozgöz, düzenlenen toplantıda sunulacak olan bildirilerin, bölgedeki sorunların çözümüne yönelik değerli bilgi ve öneriler getirmesi temennisinde bulundu.

“Osmanlı Devleti Yerel Halkla İyi İlişkiler Kurmayı Başarmıştır”

Taiz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mohamed Mohamed Saeed Al-Shauiby, Osmanlı Devleti’nin Yemen’deki idaresine değindiği konuşmasında, Osmanlı Devleti’nin bölgede hâkimiyeti boyunca, her ne kadar bazı anlaşmazlıklar yaşansa da, yerel halkla iyi ilişkiler kurmayı başardığını dile getirdi. Osmanlı Devleti’nin burada bıraktığı bu iyi hatıraların günümüze de intikal ettiğini belirten Prof. Dr. Mohamed Mohamed Saeed Al-Shauiby, aslında Yemen’de yapılması planlanan bu bilimsel toplantının mevcut siyasi ve askeri durum dolayısıyla orada gerçekleşemediğini belirtti ve ev sahipliğinden dolayı İstanbul Üniversitesi’ne ve etkinliğin düzenlenmesindeki katkılarından dolayı Türk Tarih Kurumu Başkanı’na İstanbul Üniversitesi Rektörü’ne ve diğer paydaşlara teşekkür etti.

Açılış konuşmalarının ardından Prof. Dr. Songül Karahasanoğlu ve Öğr. Gör. Erdem Şimşek tarafından “Anadolu Ağzından Yemen Türküleri Dinletisi” gerçekleştirildi.

Sempozyum programı, 17 Kasım 2017 tarihinde gerçekleştirilecek sempozyum oturumları ve 18 Kasım 2017 tarihinde gerçekleştirilecek kültürel gezinin ardından sona erecek.

Haber: Nihan SAĞDIÇ, Nursen ALP, Seray DELİGÖZ

İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü