Baharın Müjdecisi 21 Mart Nevruz Bayramı Kutlu Olsun

6 Şubat 2023 günü meydana gelen depremler sebebiyle İstanbul Üniversitesi camiası olarak büyük üzüntü içerisindeyiz. Hepimizi yasa boğan bu felaket neticesinde İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından mart ayında düzenlenmesi planlanan Nevruz etkinliği iptal edilmiştir.

Bolluğun ve bereketin sembolü olan Nevruz, Türk kültüründe ayrı bir yere sahiptir ve son derece köklü bir geçmişi vardır. Türkistan halkları ile Anadolu ve Balkan Türkleri, Nevruz geleneğini günümüzde de canlı tutmaktadır. Her topluluğun kendine özgü gelenekleriyle düzenledikleri Nevruz kutlamaları, Türk toplulukları arasında olan bağları daha da güçlü kılmaktadır.

Ergenekon Destanı’nda karşılığını bulan Nevruz kutlamalarının bir diğer adı da “Ergenekon Bayramı”dır. Nevruzun Türkler tarafından MÖ 3. yüzyıldan itibaren kutlandığı bilinmektedir. Bununla birlikte Nevruz, Selçuklularda şenliklerin yapıldığı, özel yemeklerin pişirildiği ve hediyelerin alınıp verildiği bir gün olarak kutlanmıştır. Genelde “Yeni Gün” olarak adlandırılan Nevruz, Osmanlılarda ise bahar bayramı ve yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti'nde sefer hazırlıkları genelde Nevruz zamanında başlardı.

Bugün Nevruz, Türk Devletleri ve topluluklarında çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. Nevruzun en coşkulu kutlandığı ülkelerden biri olan Azerbaycan’da, Nevruz bayramında büyük törenler düzenlenir.

Novruz novruz bahara,

Güller, güller nahara,

Bağçamızda gül olsun,

Gül olsun bülbül olsun.

Nevruzun özel simgelerinden biri olan ateş üzerinden atlama Kazak Türkleri tarafından günümüze kadar devem ettirilmiştir. Bunun anlamı geçmiş yılın kötülüklerinden ve hastalıklardan arınarak, yeni yıla daha güçlü bir şekilde merhaba demektir.

Nevruzun bir başka ilginç eğlencesi “Seyil eğlenceleri” ise Özbek Türkleri arasından yoğun bir şekilde kutlanmaktadır. Seyil yerleri âdeta bir şölen alanı olup dönme dolaplarla, çalgıcılarla ve seyyar satıcılarla dolup taşmaktadır.

Uygur Türklerinin Nevruz kutlamalarında ilginç bir ayrıntı da Nevruz başlamadan önce yeni yılın şerefine sevinç duygusunu ifade eden çeşitli şiirler, şarkılar (Nevruzname) yazılmasıdır. Nevruz günü bayramlık elbiseler giyilir, akraba ve dostlar, kutsal yerler ziyaret edilir ve hazırlanan Nevruznameler okunur. Bununla birlikte meydanlarda şiir atışmaları, milli oyunlar icra edilir, ezgiler söylenir, halk oyunları oynanır ve güreş tutulur.

Bahit yamgur emes kökten yagarga
Tehi yerdin çıkıp sudek akarga
Bahit şunde ne kelse öz kölindir
Tiriş Tirmaş yengilme öz yolundın

Türkiye Türkçesiyle:
Mutluluk yağmur değil ki gökten yağsın
Üstelik yerden çıkıp su gibi akmaz
Mutluluk her zaman insanın kendi elleri ile yaratılır
Çalış çabala yenilme kendi yolundan cayma

Milli birlik ve beraberlik hislerinin tekrar güçlendiği bu günlerde, Türk Milleti olarak köklü geçmişimizi ve bizi birbirimize bağlayan zengin kültürümüzü canlı tutmalıyız. Bu vesileyle başta ülkemiz olmak üzere, İstanbul Üniversitesi olarak tüm kardeş ülke ve toplulukların Nevruz bayramını kutluyoruz.

İstanbul Üniversitesi

Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü

11:12 | 21.03.2023